Nguồn gốc, lịch sử của hội Lim
Hội Lim là một lễ hội lớn của tỉnh Bắc Ninh thu hút được sự tham gia của đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương. Dân gian truyền tai nhau rất nhiều nguồn gốc hình thành của của Hội Lim.
Một trong số đó cho rằng hội Lim có nguồn gốc từ hội chùa, hội hát, gắn liền với tiếng hát của chàng Trương Chi. Dòng Tiêu Tương chính là dấu tích một thời vang vọng tiếng hát Trương Chi, làm đắm say lòng nàng Mỵ Nương xinh đẹp.
Tuy nhiên cũng có tài liệu cho rằng hội Lim xưa được tổ chức hàng năm theo cổ lệ vào ngày rằm tháng Tám, các làng xã trong tổng Nội Duệ tổ chức tế, lễ, rước thần và hát xướng ở đình làng. Vào thế kỷ 18, Quận công Đỗ Nguyên Thụy, tướng công Nguyễn Đình Diễn người làng Đình Cả, góp công, góp của xây dựng chùa Lim lại mua một nửa núi Hồng Vân, trên núi có dựng lăng đá, trong lăng có tượng đá, ngựa đá, thú đá và tượng võ sĩ đá. Sau khi ông mất, mai táng ở núi này. Sáu xã trong tổng thờ cúng ông làm Thành hoàng.
Từ đó, chuyển lễ hội Lim từ rằm tháng Tám sang ngày 13 tháng Giêng hàng năm.
Lễ rước là một hoạt động quan trọng và tiêu biểu của hội Lim. Đây là hoạt động tín ngưỡng tôn giáo cộng động của các làng xã vùng Lim, vừa thể hiện lịch sử lâu đời, vừa phản ánh sự hòa nhập sâu sắc các tín ngưỡng dân gian của cư dân nông nghiệp, lúa nước với tín ngưỡng thờ thành hoàng, thờ những người có công xây dựng quê hương đất nước.
Lễ hội Lim được tổ chức ở đâu, thời gian nào?
Thời gian: Lễ hội Lim diễn ra từ ngày 12 đến 14 tháng giêng âm lịch. Chính lễ tiến hành vào ngày 13 tháng giêng âm lịch. Năm 2025, lễ hội Lim sẽ diễn ra từ ngày 09-11/02/2025 dương lịch, chính lễ ngày 10/02/2025.
Địa điểm: Hội Lim diễn ra tại thị trấn Lim, xã Nội Duệ và xã Liên Bão, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Trong đó, trung tâm lễ hội là núi Hồng Vân (núi Lim) thị trấn Lim.
Nghi thức và hoạt động trong hội Lim
Theo truyền thống, hội Lim bao gồm có 2 phần: Phần lễ và phần hội. Nét riêng biệt của hội Lim khác so với các lễ hội đó chính là hội của 6 làng chung nhau nên đám rước sẽ diễu hành, thực hiện các nghi thức cúng tế Thành hoàng của các làng dọc theo dòng sông Tiêu Tương.
Phần lễ: Gồm Lễ dâng hương tại chùa Hồng Ân, lăng Tướng công Nguyễn Đình Diễn trên đồi Lim, rước sắc từ đình làng đình Cả sang đình làng Lộ Bao và tế lễ dâng hương theo nghi thức truyền thống tại các đình, đền chùa ở các làng thuộc xã Nội Duệ, Liên Bão, thị trấn Lim. Hàng ngàn người quần áo chỉnh tề rước các đồ tế lễ, thần khí đi đứng trang nghiêm theo thứ tự trước sau: cờ, ngựa, cờ ngũ hành, trống chiêng, binh khí, hương án, cờ tứ trấn, bát biểu lịch triều phong tặng, tàn, quạt, long đình, phường bát âm, đèn lồng, cờ tuyết mao, cờ lệnh, kiệu ông, kiệu bà, quan đám, bô lão, dân làng.
Phần hội: Tại trung tâm đồi Lim diễn ra các hoạt động hát đối đáp quan họ tại các lán trại quan họ (12 lán) và trên sân khấu của lễ hội, tổ tôm điếm, thư pháp, hội thơ, chương trình văn nghệ biểu diễn tại sân khấu chính của lễ hội. Du khách có thể tham gia nhiều trò chơi dân gian như đấu võ, đấu vật, đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm.
Gợi ý lịch trình tham quan Hội Lim
08:00 - 08:30: Đến khu vực Hội Lim, gửi xe và bắt đầu tham quan.
08:30 - 10:00: Xem hát quan họ trên thuyền rồng, tại đình làng hoặc trên các sân khấu chính.
10:00 - 11:30: Tham gia các trò chơi dân gian như đấu vật, đập niêu, ném còn, chơi đu tiên.
11:30 - 12:30: Ăn trưa tại các quán ven đường, thưởng thức các món đặc sản Bắc Ninh như bánh phu thê, bánh tẻ, nem Bùi, thịt chuột Đình Bảng.
12:30 - 14:00: Tham quan chùa Lim, dâng hương cầu may mắn.
14:00 - 15:30: Giao lưu hát quan họ, chụp ảnh lưu niệm với các liền anh, liền chị mặc áo tứ thân, khăn mỏ quạ.
16:00 - 17:30: Lên xe, kết thúc chuyến đi đầy trải nghiệm.
Cách di chuyển đến hội Lim
Hội Lim cách trung tâm Hà Nội khoảng 30km thời gian di chuyển khoảng 1 giờ. Dưới đây là một số cách di chuyển đến Hội Lim:
Di chuyển bằng ô tô/xe máy
-
Lộ trình phổ biến:
- Từ Hà Nội, bạn có thể đi theo QL1A hoặc QL32 đến Bắc Ninh, sau đó rẽ theo hướng về huyện Tiên Du.
- Theo biển chỉ dẫn đến xã Lim, nơi diễn ra lễ hội.
Di chuyển bằng xe buýt
Bạn có thể sử dụng xe buýt từ Hà Nội với các tuyến sau:
-
Tuyến 203 (Mỹ Đình - Bắc Ninh)
- Xuất phát tại Bến xe Mỹ Đình.
- Xuống tại Bắc Ninh, sau đó bắt taxi hoặc xe ôm đến Hội Lim (khoảng 10km).
-
Tuyến 17 (Yên Nghĩa - Bắc Ninh)
- Xuất phát tại Bến xe Yên Nghĩa.
- Xuống tại Bắc Ninh, sau đó di chuyển đến Hội Lim.
Một Số Lưu Ý Khi Đi Hội Lim
- Đi sớm để tránh tắc đường, vì hội rất đông.
- Mang theo tiền lẻ để tiện mua sắm, ăn uống, gửi xe.
- Hỏi giá trước khi ăn uống hoặc mua quà lưu niệm để tránh bị chặt chém.
- Mặc trang phục phù hợp, đi giày thoải mái vì phải đi bộ nhiều.
- Bảo quản tư trang cẩn thận, tránh móc túi vì hội rất đông người.
- Nếu muốn trải nghiệm hát quan họ, hãy chuẩn bị trước vài câu quan họ giao duyên để giao lưu với liền anh, liền chị!
Hội Lim không chỉ là một lễ hội văn hóa đặc sắc mà còn là dịp để bạn hòa mình vào không gian nghệ thuật truyền thống của vùng Kinh Bắc. Chúc bạn có một chuyến đi vui vẻ và nhiều trải nghiệm đáng nhớ!
