Tết đoan ngọ là gì?
Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là tết Đoan Dương hay dân gian quen gọi là tết diệt sâu bọ diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm. Hiểu đơn giản, đây chính là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng và cầu mong một vụ mùa bội thu.
Bên cạnh ý nghĩa tiêu diệt sâu bọ phá hoại mùa màng thì mọi người còn cho rằng đây là dịp để giải trừ bệnh tật trong thời điểm giao mùa. Theo quan niệm dân gian, người dân thường ăn hoa quả, rượu nếp, bánh gio… vào ngày 5/5 là một cách để diệt trừ các loại ký sinh gây hại.
Tết Đoan Ngọ 2025 (ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch) sẽ rơi vào thứ Bẩy ngày 31/05/2025.
Nguồn gốc của Tết đoan ngọ
Theo tài liệu từ Ban Tôn Giáo Chính Phủ cho biết, ngày xưa, vào một mùa vụ thành công và bội thu, nông dân ăn mừng vì trúng mùa nhưng sâu bọ năm ấy lại kéo đến phá nát mọi thứ.
Nhân dân lo lắng chẳng biết làm thế nào để giải trừ được nạn sâu bọ này, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đến xưng là Đôi Truân. Ông chỉ cho dân chúng mỗi nhà lập một bàn cúng gồm bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Mọi người làm theo thì chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi.
Và thế cứ vào ngày này, nông dân lại lập bàn cúng để giải trừ sâu bọ, từ đó ngày 5/5 âm lịch là ngày "Tết diệt sâu bọ" và còn gọi là "Tết Đoan Ngọ" vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ.
Tập tục trong ngày Tết Đoan Ngọ
Vào ngày Tết Đoan Ngọ, các gia đình thường từ sớm chuẩn bị đồ cúng tổ tiên và hoa quả là thứ đồ cúng không thể thiếu.
Sau lễ cúng là các tục lệ giết sâu bọ. Cả nhà quây quần ăn những thứ quả chua, rượu nếp, bánh tro... để diệt trừ" sâu bọ", xua đuổi hết bệnh tật...
Tuy cùng chung ý nghĩa nhưng tập tục Tết Đoan Ngọ thể hiện ở mỗi vùng, miền khác nhau đôi chút như:
Miền Bắc: người dân thường mua cơm rượu, quả vải, quả mận về cúng, sau đó cho trẻ con ăn ngay khi ngủ dậy.
Miền Trung: mua vịt quay hoặc đi tắm biển buổi trưa hay múc nước giếng lên tắm vào đúng giờ Ngọ.
Miền Nam: mua bánh ú nước tro, kèm lá xông và trái cây về cúng.
